GÜLŞEHİR İLÇE DEVLET HASTANESİ

HASTA HAKLARI VE SORUMLULUKLARI

İnsan, sadece insan olmasından dolayı doğuştan bazı hakları kazanarak dünyaya gelmiştir. Hak kavramı evrensel bir kavramdır. Kısaca hak; ‘hukuk kurallarının kişilere tanıdığı yetki’ olarak tanımlanabilir. İnsan hakları ilk kez 1215 yılında İngiltere’de tanınmıştır. Resmi olarak 18. yüzyıl sonlarında Amerikan Haklar Bildirgesi ve 1789 Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Evrensel Bildirgesi yayımlanmıştır. Birleşmiş Milletlerin kurulmasıyla insan hakları evrensel hale geldi. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi yayınlandı. Buna göre; herkesin özgür, onurlu, hakları bakımından eşit oldukları belirtilmektedir. Dünyada Hasta hakları geliştirilmesine yönelik Lizbon Bildirgesi, Bali Bildirgesi ve Amsterdam Bildirgesi yayınlanmıştır.

Ülkemizde hasta hakları, “Anayasa”, “Tıbbi Deontoloji Tüzüğü” ve Sağlık Bakanlığı’nca hazırlanan “Hasta Hakları Yönetmeliği” ve “Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamaları Yönergesi” ile düzenlenmiştir. Türkiye de 1 Ağustos1998 ‘de “Hasta Hakları Yönetmeliği” ; temel insan haklarının sağlık hizmetleri sahasındaki yansıması olan ve başta Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda, diğer mevzuatta ve milletlerarası hukuki metinlerde kabul edilen "hasta hakları"nı somut olarak göstermek ve sağlık hizmeti verilen bütün kurum ve kuruluşlarda ve sağlık kurum ve kuruluşları dışında sağlık hizmeti verilen hallerde, insan haysiyetine yakışır şekilde herkesin "hasta hakları"ndan faydalanabilmesine, hak ihlallerinden korunabilmesine ve gerektiğinde hukuki korunma yollarını fiilen kullanabilmesine dair usül ve esasları düzenlemek amacı ile hazırlanmıştır. (Geniş bilgi için Hasta Hakları Yönetmeliğine bakılabilir.) Hasta hakları da temel insan haklarından birisidir.

1. Hizmetten genel olarak faydalanma:Adalet ve Hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlık hizmetlerinden faydalanma. Irk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, felsefi inanç, ekonomik ve sosyal durumları dikkate alınmadan hizmet alma hakkı vardır.
2.  Bilgilendirme ve bilgi isteme:Her türlü sağlık hizmetinin ve imkânının neler olduğunu öğrenmeye ve sağlık durumu ile ilgili her türlü bilgiyi sözlü veya yazılı isteme hakkı vardır.
3. Sağlık kuruluşunu ve personelini, seçme ve değiştirme:Sağlık kuruluşunu seçmeye, değiştirmeye ve seçtiği sağlık tesisinde verilen sağlık hizmetlerinden faydalanmaya, sağlık hizmeti verecek vermekte olan tabiplerin ve diğer sağlık çalışanlarının kimliklerini, görev ve unvanlarını öğrenmeye seçme ve değiştirmeye hakkı vardır.
4. Mahremiyet:Gizliliğe uygun bir ortamda her türlü sağlık hizmeti almaya hakları vardır.
5. Reddetme, durdurma ve rıza:Tedaviyi reddetmeye, durdurulmasını istemeye, tıbbi müdahalelerde rızasının alınmasına ve rıza çerçevesinde hizmetten faydalanmaya hakkı vardır.
6.  Güvenlik: Sağlık hizmetini güvenli bir ortamda almaya, hakkı vardır.
7.  Dini vecibeleri yerine getirebilme:Sağlık tesisinin imkânları ölçüsünde ve idarece alınan tedbirler çerçevesinde, dini vecibelerini yerine getirmeye hakkı vardır.
8. İnsani değerlere saygı gösterilmesi, saygınlık görme ve rahatlık:Saygı, itina ve ihtimam gösterilerek, güler yüzlü, nazik, şefkatli bir ortamda, her türlü hijyenik şartlar sağlanmış gürültülü ve rahatsız edici bütün etkenler giderilmiş bir sağlık hizmeti almaya hakkı vardır.
9. Ziyaret ve refakatçi bulundurma:Sağlık tesislerince belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ziyaretçi kabul etmeye ve mevzuatın ve sağlık tesisinin imkânları ölçüsünde ve hekimin uygun görmesi halinde refakatçi bulundurmaya hakkı vardır
10.  Müracaat, şikâyet ve dava hakkı:Haklarının ihlali halinde, mevzuat çerçevesinde her türlü başvuru, şikâyet ve dava hakkını kullanmaya hakkı vardır.

1. Genel Sorumluluklar:Kişiler kendi sağlığına dikkat etmek için elinden geleni yapmalı ve sağlıklı bir yaşam için verilen tavsiyelere uymalıdır, Kişi uygunsa kan verebilir ya da organ bağışında bulunabilir, Basit durumlarda kişiler kendi bakımlarını yapmalıdır.
2. Sosyal Güvenlik Durumu:Hasta; sağlık, sosyal güvenlik ve kişisel bilgilerindeki değişiklikleri zamanında bildirmek durumundadır. Hasta; sağlık vizesini zamanında yaptırmak zorundadır.
3. Sağlık Çalışanlarını Bilgilendirme: Hasta; yakınmalarını, daha önce geçirdiği hastalıkları, yatarak herhangi bir tedavi görüp görmediğini, eğer varsa halen kullandığı ilaçları ve tüm sağlığıyla ilgili bilgileri tam, eksiksiz vermelidir.
4. Hastane Kurallarına Uyma: Hasta; başvurduğu sağlık kuruluşunun kural ve uygulamalarına uymalıdır. Hasta Sağlık Bakanlığı ve diğer sosyal güvenlik kurumlarınca belirlenen sevk zincirine uymalıdır Hastanın; tedavi, bakım ve rehabilitasyon sürecince sağlık çalışanları ile işbirliği içinde olması beklenir. Hasta; randevulu hizmet veren bir sağlık tesisinden yararlanıyorsa randevunun tarih ve saatine uyması ve değişiklikleri ilgili yere bildirmesi gerekir. Hasta; hastane personelinin, diğer hastaların ve ziyaretçilerin haklarına saygı göstermelidir. Hasta; hastane malzemelerine verdiği zararları karşılamak zorundadır.
5. Tedavisi İle İlgili Önerilere Uyma:Hasta; tedavisi ve ilaçlarla ilgili tavsiyeleri dikkatle dinlemeli ve anlayamadığı yerleri sormalıdır. Hastanın; tedavisiyle ilgili önerilere uyum sağlayamama durumu söz konusu ise bunu sağlık çalışanına bildirmesi gerekir. Hasta sağlık bakım ve taburculuk sonrası bakım planını beklendiği gibi doğru anlayıp anlamadığını belirtmesi gerekir. Hasta; uygulanacak tedaviyi reddetmesi veya önerilere uymamasından dolayı doğacak sonuçlardan kendisi sorumludur.

Hasta Hakları Birimi Dahili İletişim Numarası :7004

ÇALIŞAN HAKLARI VE GÜVENLİĞİ  BİRİMİ

     Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasını konu alan 2012/23 sayılı genelgesi gereğince ,sağlık çalışanlarının sağlık hizmetlerini sunum sürecinde muhtemel risklerin en aza indirilmesi, çalışan güvenliğinin ve motivasyonunun en üst düzeyde tutulması ve çalışanların farkındalığının arttırılması için için faaliyet vermektedir.

Birim,Çalışanların Haklarına ve Güvenliğine Yönelik Olarak

• —Çalışanların çalışan hakları ve güvenliğine yönelik talep ve şikayetlerini kabul eder.
• —Başvuruları değerlendirerek  raporlar.
• —Sağlık çalışanlarının güvenli ve huzurlu ortamlarda hizmet verebilmesi için gerekli düzeltici / önleyici faaliyetlerin başlatılmasını sağlayarak talep sahibine geri bildirimde bulunur.
• —Bir sağlık çalışanının fiziksel veya sözel şiddete uğraması durumunda,Sağlık Bakanlığı Beyaz Kod Sistemine bildirim yapar eş zamanlı olarak  olaya ilişkin durum ile ilgili formlar, adli rapor, kamera kayıtlarının olduğu CD vb ek kanıtları da toplayarak İl Cumhuriyet Başsavcılığı ve İl Sağlık Müdürlüğü ile yazışmasını sağlar.
• —Çalışan hakları ve güvenliğine yönelik uygulamaları yakından takip eder.
• —Aylık olarak başhekime rapor sunar.

AMAÇ;

• —Sağlık çalışanının fiziksel ve psikolojik açıdan zarar görmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel olan sözlü veya fiili hareketler olarak tanımlanan şiddet olaylarının  önlenmesi ve hizmet sunumunun kalitesinin arttırılması,
• —Sağlık personelinin çalışma koşulları ve sundukları hizmetten dolayı karşılaşabilecekleri tehlikeleri tanımlayan risk analizlerinin yapılması,
• —Yasal mevzuat hakkında bilgilendirme ve eğitim modülleri ile hak ve uygulamaları aktarmak,
• —Koruyucu ve önleyici tedbirlerinin alınmasını sağlamak  ilkelerine dayanır.

HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASINA DAİR YÖNETMELİK(06.04.2011)

• Çalışan güvenliği komitesinin kurulması,
• Çalışan güvenliği programının hazırlanması,
• Çalışanlara yönelik sağlık taramalarının yapılması,
• Çalışanların kişisel koruyucu önlemleri almasının sağlanması,
• Çalışanlara yönelik şiddetin önlenmesi için düzenleme yapılması,
• Enfeksiyonların kontrolü ve önlenmesine yönelik program hazırlanması,
• Beyaz kod uygulamasına geçilmesi,
• Çalışanlara, çalışan güvenliği konusunda eğitimlerin verilmesi.

Şiddet: Türk Ceza Kanunu’nda suç olarak tanımlanan her türlü zorbalık, darp, cebir, tehdit, hakaret ve taciz şeklinde ortaya çıkan ve kişilerin fiziksel, zihinsel, ruhsal ahlaki veya sosyal gelişimine zarar vermek ile sonuçlanabilen kasıtlı olarak güç kullanılması.

Sağlık Kurumlarında Şiddet:Sağlık çalışanına yönelik, hasta ve hasta yakınları veya başka bir bireyden gelen çalışma esnasında iş ile ilgili yapılması gerekenlere dair baskı  ve her türlü sözlü, fiziksel, cinsel veya psikolojik tehditte bulunulması şiddet uygulanması anlamına gelmektedir.

BEYAZ KOD UYGULAMASI(1111)

Beyaz Kod, 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 54 üncü maddesi çerçevesinde sağlık hizmeti sunumu sırasında veya bu görevlerden dolayı personele karşı işlenen suçlar sebebiyle ceza hukuku kapsamında yürütülmekte olan işlemler ve davaların kayıt altına alındığı ve takibinin yapıldığı bir uygulamadır. 

Beyaz Kod’un amacı, mezkûr personele hukuki yardım verilmesi sürecini kolaylaştırmak ve ayrıca kök neden analizleri yaparak şiddet ile mücadele kapsamında yol gösterecek istatistiki verilere ulaşmaktır.

BEYAZ KOD UYGULAMASI (1111):Sağlık Bakanlığının 2012/23 sayılı genelgesi kapsamında kurulan, sorumlu başhekim yardımcısı vasıtasıyla yakından takip edilerek sistemin etkin şekilde yürümesi,hastane çalışanına yönelik şiddet durumunda olay yerine öncelikle en yakın güvenlik görevlilerinin ve Beyaz Kod ekibinin intikal ettirilerek olayın çözümlenmesi ve kayıt altına alınmasıdır.